Als eerste in Nederland gaat het Waterbedrijf Groningen diepe aardwarmte inzetten om woningen van warm water te voorzien. Directeur Riksta Zwart zegt in de nieuwe P+: “Warm water oppompen zal bijna in alle gevallen goedkoper uitpakken voor de klanten. En warm water kan gas vervangen.”

Gepokt en gemazeld in de drinkwatersector was Riksta Zwart (1968) niet, toen ze twee jaar geleden solliciteerde als directeur van het Groningse waterbedrijf WBG. En ingenieur is ze ook al niet. Haar ervaring lag in de energiesector, waar ze jarenlang werkte bij Essent en later als zelfstandig adviseur. Twee vergelijkbare sectoren, vindt Zwart. Beide leveren immers een essentiële dienst aan de samenleving.

“Vroeger zocht men standaard een ingenieur voor deze functie. Nu staat een drinkwaterbedrijf voor veel meer uitdagingen.” Die uitdagingen zijn vooral maatschappelijk van aard. Het moderne drinkwaterbedrijf werkt in coalities met tal van partijen in onder meer de politieke en zakelijke sfeer, investeert continu in innovatieve technologie en heeft vergaande ambities qua vergroening en verduurzaming. “Dat laatste gaf voor mij de doorslag”, zegt Zwart. “Het mooie van WBG vind ik dat het een typisch regionaal bedrijf is. De meerwaarde daarvan is niet alleen dat je dicht bij je klanten zit. We kunnen ook regionaal bijdragen aan de overgang naar een duurzame samenleving. Warm water kan gas vervangen. Zo dragen wij bij aan de transitie van fossiel naar duurzaam.”

Dat warme water moet van diep uit de aarde komen. Na jaren van voorbereiding gingen de Groningse gemeenteraad en de Raad van Commissarissen van het waterbedrijf deze zomer akkoord met een ambitieus plan om vanaf begin 2018 aardwarmte te gaan leveren. Zo’n 10 duizend huishoudens in de wijken Paddepoel, Selwerd en Vinkhuizen gaan er gebruik van maken. Met de leverantie aan bedrijven en kantoorgebouwen in de wijken loopt de afzet op tot het equivalent van 11.700 huishoudens.

Eind dit jaar starten de werkzaamheden: het boren van een geothermiebron op de Zernike Campus van de Rijksuniversiteit Groningen (midden in de wijk Paddepoel), en de aanleg van een warmtenet naar de woningen. Nieuw is de techniek in Nederland niet; vooral de tuinbouw maakt voor verwarming van de kassen al gebruik van diepe aardwarmte. Maar het is voor het eerst dat geothermie op een dergelijke schaal wordt toegepast voor stadsverwarming.

De verantwoordelijk Groningse wethouder Mattias Gijsbertsen jubelde in een persbericht: “We krijgen hiermee duurzame warmte en worden tegelijkertijd minder afhankelijk van aardgas. Groningen energieneutraal in 2035 is nu een grote stap dichterbij.”

De uitvoering van het geothermieproject komt in handen van een nog op te zetten BV maar het initiatief komt rechtstreeks voort uit WarmteStad, een gelijkwaardig samenwerkingsverband tussen het drinkwaterbedrijf en de gemeente Groningen. Het gaat hier om een nieuwe nutsvoorziening, zegt Zwart, dus is er bewust voor gekozen deze in publieke handen te leggen. “Dit biedt de beste garanties voor toegankelijkheid, continuïteit en evenwichtig prijsbeleid.”

WarmteStad voorziet de Groningers al op een aantal plekken van warm water (in de winter) en koude (zomers) met een warmte- en koudeopslagsysteem. Zoals in het Europapark, waar het voetbalstadion Euroborg ligt maar ook kantoren en studentenwoningen. Ook bij het Groninger Forum, dat moet verrijzen in de binnenstad, gaat WarmteStad de warmte-en koudeopslag realiseren. Het grote verschil tussen deze activiteiten en het nieuwe geothermieproject is de diepte van boren: in plaats van de 80-100 meter die bij warmte-koudeopslag gebruikelijk is, gaat de boor voor geothermische warmte 3 km de bodem in. Nieuw voor Nederland, maar elders in Europa is hier al meer ervaring mee (zoals in een aantal voorsteden van Parijs). Ook gaat het bij warmte-koudeopslag om grondwater, terwijl de geothermische bron bestaat uit diep in de aarde opgeslagen waterreservoirs met een temperatuur van minstens 120 graden.

Website Waterbedrijf Groningen

Lees hier het volledige artikel over het Waterbedrijf Groningen

NB: Bij het drukken van het nieuwe nummer van P+ is een technische fout opgetreden, waardoor dit artikel niet compleet is afgedrukt. Wij bieden onze lezers onze verontschuldigingen hiervoor aan. De hierbij aangeboden PDF van het artikel is wel compleet.

Tekst Hans van de Veen