Erkenning CO2-opslag houten huizen nodig
De beroemde Zaanse huizen staan er eeuwen. Toch stelt de Nederlandse regelgeving dat houten huizen geen langere levensduur hebben dan 75 jaar.Ook wordt in Nederland niet erkend hoeveel CO2 in houten woningen wordt opgeslagen.
Deze situatie wordt beschreven in de veel geraadpleegde P+ Special 'Woningnood oplossen met biobased bouwen'.
Cross Laminated Timber (CLT) bijvoorbeeld wordt geproduceerd van vurenhout. Volgens het Centrum Hout slaan deze naaldbomen per kubieke meter 623 kilo CO2 op. Volgens andere bronnen is zachthout in het algemeen goed voor een opslag van 920 kilo CO2 per kuub. Wanneer de constructie van een gebouw in duurzaam geproduceerd hout wordt uitgevoerd, in plaats van beton of staal, wordt daarmee 1,5 ton CO2-uitstoot per ton bespaard ten opzichte van beton.
Voor De Houten Leeuw, een studiocomplex voor jongeren in Amsterdam, berekende de architect hoeveel CO2 er in de CLT-constructie ligt opgeslagen. In het houten casco van 760 kubieke meter wordt 610 ton CO2 vastgelegd.
Dat is bovendien een besparing aan 500 ton CO2-uitstoot, door niet in beton te bouwen. Het gebouw gaat vijf verdiepingen tellen: dat kan moeiteloos met CLT. Stadgenoot is hiermee de eerste woningcorporatie in Amsterdam die een houten woongebouw in de sociale huursector realiseert dat volledig uit CLT-panelen wordt opgetrokken.
Projectleider Bart Arends van aannemer De Nijs hoopt het complex in november 2024 op te leveren. De bouw ging snel, zegt hij: “Als de brandweer zo snel. We hadden voor de CLT-panelen maar drie vrachtwagens nodig, die de wijk in moesten. Hadden we dit gebouw met beton en staal gerealiseerd, dan waren dat er 15 geweest.” Waar hij maar mee wil zeggen: dat scheelt niet alleen overlast, maar ook weer CO2-uitstoot.
Ook in andere biobased materialen als hennep, vlas, stro en olifantsgras is CO2 opgeslagen. Ballast Nedam ontwikkelt bijvoorbeeld ‘Het Natuurhuis’ in Heeze, waarin prefab stropanelen zijn verwerkt. Deze biobased woning slaat 90 ton CO2 op. De producent van deze EcoCocon stropanelenclaimt dat 1 vierkante meter wand goed is voor een opslag van 112 kilo CO2.
Ook van hennep kunnen panelen worden gemaakt: dit materiaal is de zogenaamde kalkhennep. Ook hierin wordt CO2 langdurig (langer dan 10 jaar) vastgelegd. De CO2-opslag in hennep is ongeveer 1,4 ton CO2 per ton product, Voor vlas geldt dat de opbrengst per hectare lager is. Omdat er bij verwerking minder energie nodig is blijft er toch netto bij 7 ton per hectare ongeveer 9 ton aan CO2-opslag over, volgens een rapport van het CLM. Voor de bouw van een eengezinswoning is ongeveer 1,5 hectare vezelhennep nodig, waarin dus netto zo’n 14 ton CO2 wordt vastgelegd. De henneppanelen hebben een hoge isolatiewaarde, zodat de huizen ook energievriendelijk zijn. De isolatiewaarde van deze vezels is vergelijkbaar met die van glas- en steenwol.
Olifantsgras slaat 30 ton CO2 per hectare op - en dit gewas wordt rondom Schiphol ook gebruikt om ganzen te weren, die een gevaar kunnen vormen voor de luchtvaart.
Probleem is nog wel dat de Milieu Prestatie Gebouwen (MPG) niet geschikt is om biobased bouwen te stimuleren. Er is nogal wat discussie over de rekenregels. De MPG gaat er ten onrechte van uit dat al het hout, net als ander biobased materiaal aan het einde van de levensduur wordt verbrand. Daarbij wordt er bovendien ten onrechte uitgegaan van een gemiddelde levensduur van een gebouw van 75 jaar en zou een houten huis geen positief klimaateffect hebben.
Oud-minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting verwees voor de wens om daarom ook de blijvende opslag van CO2 op te nemen in de MPG naar de EU, zo schreef hij in oktober 2023 in een brief aan de Tweede Kamer. ‘Voor de invoering van een Nederlandse CO2-eis zal ik aansluiten op de uitwerking van voorstellen hiervoor van de Europese Commissie.’
In Europa wordt gewerkt aan een zogeheten Whole-Life-Carbon-berekening (WLC-berekening). Er is nu al een Europese norm EN 15804, die ‘tijdelijk’ opgeslagen CO2 wel degelijk meerekent. Nederland heeft deze norm echter nog niet opgenomen in de ‘Bepalingsmethoden’.
In veel andere landen in Europa wordt de CO2-opslag van hout en andere biobased materialen al wel meegerekend, volgens de website van het adviesbureau NewEconomy.eco.
Een ander teken van onwil is heel tastbaar en zichtbaar: de traditionele houten woningenin de Zaanstreek zijn veel ouder dan 100 jaar, ze staan er al eeuwen. Als de beoogde circulaire economie in 2050 een feit is, zal ook het hout van een woning bovendien verplicht hergebruikt worden. Dat is al over 26 jaar.
Deze situatie wordt beschreven in de veel geraadpleegde P+ Special 'Woningnood oplossen met biobased bouwen'.
Cross Laminated Timber (CLT) bijvoorbeeld wordt geproduceerd van vurenhout. Volgens het Centrum Hout slaan deze naaldbomen per kubieke meter 623 kilo CO2 op. Volgens andere bronnen is zachthout in het algemeen goed voor een opslag van 920 kilo CO2 per kuub. Wanneer de constructie van een gebouw in duurzaam geproduceerd hout wordt uitgevoerd, in plaats van beton of staal, wordt daarmee 1,5 ton CO2-uitstoot per ton bespaard ten opzichte van beton.
Voor De Houten Leeuw, een studiocomplex voor jongeren in Amsterdam, berekende de architect hoeveel CO2 er in de CLT-constructie ligt opgeslagen. In het houten casco van 760 kubieke meter wordt 610 ton CO2 vastgelegd.
Dat is bovendien een besparing aan 500 ton CO2-uitstoot, door niet in beton te bouwen. Het gebouw gaat vijf verdiepingen tellen: dat kan moeiteloos met CLT. Stadgenoot is hiermee de eerste woningcorporatie in Amsterdam die een houten woongebouw in de sociale huursector realiseert dat volledig uit CLT-panelen wordt opgetrokken.
Projectleider Bart Arends van aannemer De Nijs hoopt het complex in november 2024 op te leveren. De bouw ging snel, zegt hij: “Als de brandweer zo snel. We hadden voor de CLT-panelen maar drie vrachtwagens nodig, die de wijk in moesten. Hadden we dit gebouw met beton en staal gerealiseerd, dan waren dat er 15 geweest.” Waar hij maar mee wil zeggen: dat scheelt niet alleen overlast, maar ook weer CO2-uitstoot.
Ook andere biobased materialen slaan CO2 op
Ook in andere biobased materialen als hennep, vlas, stro en olifantsgras is CO2 opgeslagen. Ballast Nedam ontwikkelt bijvoorbeeld ‘Het Natuurhuis’ in Heeze, waarin prefab stropanelen zijn verwerkt. Deze biobased woning slaat 90 ton CO2 op. De producent van deze EcoCocon stropanelenclaimt dat 1 vierkante meter wand goed is voor een opslag van 112 kilo CO2.Ook van hennep kunnen panelen worden gemaakt: dit materiaal is de zogenaamde kalkhennep. Ook hierin wordt CO2 langdurig (langer dan 10 jaar) vastgelegd. De CO2-opslag in hennep is ongeveer 1,4 ton CO2 per ton product, Voor vlas geldt dat de opbrengst per hectare lager is. Omdat er bij verwerking minder energie nodig is blijft er toch netto bij 7 ton per hectare ongeveer 9 ton aan CO2-opslag over, volgens een rapport van het CLM. Voor de bouw van een eengezinswoning is ongeveer 1,5 hectare vezelhennep nodig, waarin dus netto zo’n 14 ton CO2 wordt vastgelegd. De henneppanelen hebben een hoge isolatiewaarde, zodat de huizen ook energievriendelijk zijn. De isolatiewaarde van deze vezels is vergelijkbaar met die van glas- en steenwol.
Olifantsgras slaat 30 ton CO2 per hectare op - en dit gewas wordt rondom Schiphol ook gebruikt om ganzen te weren, die een gevaar kunnen vormen voor de luchtvaart.
Probleem is nog wel dat de Milieu Prestatie Gebouwen (MPG) niet geschikt is om biobased bouwen te stimuleren. Er is nogal wat discussie over de rekenregels. De MPG gaat er ten onrechte van uit dat al het hout, net als ander biobased materiaal aan het einde van de levensduur wordt verbrand. Daarbij wordt er bovendien ten onrechte uitgegaan van een gemiddelde levensduur van een gebouw van 75 jaar en zou een houten huis geen positief klimaateffect hebben.
Wegduiken achter Europa
Oud-minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting verwees voor de wens om daarom ook de blijvende opslag van CO2 op te nemen in de MPG naar de EU, zo schreef hij in oktober 2023 in een brief aan de Tweede Kamer. ‘Voor de invoering van een Nederlandse CO2-eis zal ik aansluiten op de uitwerking van voorstellen hiervoor van de Europese Commissie.’In Europa wordt gewerkt aan een zogeheten Whole-Life-Carbon-berekening (WLC-berekening). Er is nu al een Europese norm EN 15804, die ‘tijdelijk’ opgeslagen CO2 wel degelijk meerekent. Nederland heeft deze norm echter nog niet opgenomen in de ‘Bepalingsmethoden’.
In veel andere landen in Europa wordt de CO2-opslag van hout en andere biobased materialen al wel meegerekend, volgens de website van het adviesbureau NewEconomy.eco.
Een ander teken van onwil is heel tastbaar en zichtbaar: de traditionele houten woningenin de Zaanstreek zijn veel ouder dan 100 jaar, ze staan er al eeuwen. Als de beoogde circulaire economie in 2050 een feit is, zal ook het hout van een woning bovendien verplicht hergebruikt worden. Dat is al over 26 jaar.