Het komend jaar zal het Rijk  ten minste 10 voorbeeldtrajecten selecteren, die een ijkpunt zullen zijn voor duurzaam inkopen. Dit komt bovenop de al bestaande minimum-criteria en de afspraak dat de Rijksoverheid voor 100 procent duurzaam inkoopt.

Deze week vroeg de Tweede Kamer in een motie om Best Practices te verzamelen, tijdens het overleg over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Belangenorganisaties van duurzame ondernemingen hadden hier om gevraagd, in een gezamenlijk advies “Duurzaam inkopen, 11 aanbevelingen voor een ambitieuze aanpak met de markt” (Dit rapport is als PDF beschikbaar, zie onder linkerkolom). Het rapport werd ondertekend door De Groene Zaak, MVO Nederland, NEVI, VNO-NCW en MKB Nederland.

Lobbyist Ivo Bonajo van De Groene Zaak zegt dat de voorbeeldtrajecten niet in de plaats komen van de oude afspraak, waarin het Rijk zich verplichtte om 100 procent duurzaam in te kopen. “Die afspraak staat nog steeds. Die criteria gelden ook nog. Maar, het zijn minimumcriteria, het is een ondergrens. Voor duurzame koplopers in het bedrijfsleven zijn ze makkelijk haalbaar. De nieuwe afspraak moet je zien als ‘on top of’.”

Dat was dan ook de belangrijkste kritiek op de oude aanpak. Hele duurzame ondernemingen haalden bij een aanbesteding de criteria fluitend met twee vingers in de neus. Maar zagen tot hun frustratie de opdracht toch naar collega-ondernemers gaan, met een minder duurzaam aanbod. Heel vaak speelde dan toch ook de lagere prijs een rol, was de veelgehoorde klacht. Om die reden bepleitten belangenorganisaties en ook het kennisnetwerk MVO Nederland voor een andere aanpak, waarbij inkopers van de overheid en aanbieders met elkaar in overleg zouden gaan. Door elkaar te informeren en te leren, zou er veel meer duurzaamheidswinst geboekt kunnen worden. Het resultaat hiervan zal met de 10 voorbeeldprojecten zichtbaar worden. Een Tweede Kamermotie onderstreepte deze wens, door het kabinet te vragen bij publieke inkoop- en aanbestedingsprojecten meer ruimte te bieden aan koplopers.

Bonajo: “Belangrijk hierbij: hoe kun je de ervaringen met deze projecten vervolgens verankeren in beleid en regelgeving.”

Vooral voor belangenorganisatie De Groene Zaak is het standpunt van de Tweede Kamer een enorme opsteker, want juist directeur Marga Hoek bundelt de voorlopers. “Ons advies is destijds positief ontvangen, maar nu wordt echt een signaal afgegeven dat koplopers beter beloond moeten worden voor hun innovatieve en duurzame aanbiedingen. Prima is ook dat we door middel van voorbeeldprojecten echt de slag gaan maken van beleidsmatige discussies naar meerwaarde in de praktijk. Het bedrijfsleven kan daardoor ook meteen laten zien wat er allemaal mogelijk is.”

Volgens Hoek is het ruim baan geven aan duurzame koplopers cruciaal voor innovatie en het aanjagen van de nieuwe economie. “Als de overheid consequent, in de volle breedte en op de juiste wijze duurzaam inkoopt kan zij een enorme economische hefboom creëren die honderdduizenden nieuwe banen oplevert in de Groene Economie”, aldus Hoek.

PDF van adviesrapport in linkerkolom